Co to znaczy?
Niepokalane poczęcie – szczególny stan świętości, którym – przez wszechmogącego Boga – obdarzona została Maria z Nazaretu, polegający na zachowaniu Ją zupełnie wolnej od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego. Konsekwencjami łaski niepokalanego poczęcia były: permanentna przyjaźń Maryi z Bogiem, łatwość wchodzenia z Nim w autentyczny kontakt, oświecanie Jej umysłu „wiedzą wlaną” (polegającą na stałym wyborze tego co najdoskonalsze), a także przysposobienie Maryi do żywej wiary (całkowite wypełnianie Dekalogu oraz przykazania miłości Boga i bliźniego). Dogmat wiary o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny został ogłoszony w Kościele katolickim 8 grudnia 1854 roku przez Piusa IX.
Co mówi nam Pismo Święte?
W Biblii nie znajdziemy bezpośrednich dowodów na potwierdzenie tego dogmatu. Kościół katolicki poprzez ogłoszenie dogmatu stwierdził, że zachowanie Marii od grzechu jest logiczną konsekwencją biblijnego objawienia. Przekonanie o tym, że matka Jezusa była wyjęta spod powszechnego panowania grzechu pierworodnego – ze względu na świętość jej syna Chrystusa – istniało od pierwszych wieków Kościoła.
Uzasadnienie biblijne tego dogmatu można jednak pośrednio znaleźć w słowach archanioła Gabriela, skierowanych do Marii podczas zwiastowania: „Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą!” (Łk 1,28). Inne cytaty, które są podawane jako potwierdzenie niepokalanego poczęcia Maryi to: „błogosławiona jesteś między niewiastami” (Łk 1,42), „wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej; ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę” (Rdz 3,14), „cała piękna jesteś, przyjaciółko moja, i nie ma w tobie skazy” (Pnp 4,7), „potem wielki znak się ukazał na niebie: Niewiasta obleczona w Słońce i Księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu” (Ap 12,1).
Ciekawostki
- Bernard z Clairvaux, mistyk i teolog znany z gorącej czci do Marii, uznawał, że należy odrzucić twierdzenia o niepokalanym poczęciu. Również Tomasz z Akwinu nie przyjmował niepokalanego poczęcia. Twierdził on jednak, że łaska niepokalaności została udzielona Marii przed jej narodzeniem, ale już po jej poczęciu,
- Papież Pius IX, przed ogłoszeniem dogmatu, prosząc biskupów całego Kościoła o pisemną opinię otrzymał 604 odpowiedzi. Jedynie czterech, bądź pięciu biskupów nie widziało możliwości ogłoszenia dogmatu,
- W Lourdes w 1858 roku Matka Boża miała ukazać się Bernadetcie Soubirous. Część katolików uznaje, że wypowiedziane przez Matkę Bożą słowa „Ja jestem Niepokalane Poczęcie” są potwierdzeniem dogmatu,
- Dogmat nie jest uznawany przez Kościoły prawosławne, protestanckie oraz Świadków Jehowy.
- W krajach takich jak Austria, Hiszpania, Portugalia i Włochy, 8 grudnia jest dniem wolnym od pracy.
Co przedstawia grafika?
Niepokalane Poczęcie to obraz Francisca Zurbarána namalowany w latach 1630–1635. Znajduje się w National Gallery w Londynie. Na obrazie Maria stoi ze złożonymi dłońmi wśród obłoków, stopami dotyka półksiężyca, nad jej głową w aureoli rozświetla dziesięć gwiazd. Postać Marii otaczają symbole zwane Arma Virginis, wskazujące na jej boskość, dziewiczość, wybraństwo i piękno duchowe. Wbrew powszechnej ikonografii Maryja nie spogląda w górę ku niebu, lecz patrzy w stronę ziemi. Takie ujęcie ma wskazywać, iż Matka ma dopiero zstąpić na Ziemię, co podkreśla jej czystość, wolność od grzechu oraz preegzystencję. Istnienie Maryi jako myśli Bożej, przed jej ziemskim poczęciem było ważnym argumentem teologicznym w dyskusji z protestantami.